rozliczanie wynagrodzeń, składki ZUS, zasiłek chorobowy, zasiłek macierzyński
lupa
Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
A A A

Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 18 (372) z dnia 10.09.2014

Składki ZUS od składnika wynagrodzenia wypłacanego za czas choroby

1) Zamierzamy do systemu płac wprowadzić dodatek stażowy. Proponowane postanowienie regulaminowe brzmi: "Pracownikowi przysługuje dodatek stażowy w wysokości X% wynagrodzenia zasadniczego osiągniętego za dany miesiąc. Podstawę obliczenia dodatku stanowi wynagrodzenie zasadnicze w wysokości określonej w umowie o pracę. Dodatek nie ulega zmniejszeniu za dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy.". Czy jest ono prawidłowe?

Nie, proponowane zasady pozostają ze sobą w sprzeczności.

Pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników, nieobjęty układem zbiorowym regulującym warunki wynagradzania za pracę oraz przyznawania innych świadczeń związanych z pracą w zakresie i w sposób umożliwiający określanie, na jego podstawie, indywidualnych warunków umów o pracę, ustala te warunki w regulaminie wynagradzania. Pracodawca ze sfery pozabudżetowej ma przy tym pełną swobodę w określaniu dodatkowych składników wynagradzania, do których należy zaliczyć dodatek stażowy. Dotyczy to zarówno jego wysokości, jak i zasad na jakich pracownik nabywa do niego prawo. Ponadto pracodawca wspólnie z organizacją związkową (o ile taka występuje) dokonuje wykładni postanowień tego aktu. Co prawda zasada ta została przyjęta wprost jedynie do układu zbiorowego pracy (por. wyroki SN z dnia 7 grudnia 2000 r., sygn. akt I PKN 142/00, OSNP 2002/14/334 oraz z dnia 19 lipca 2001 r., sygn. akt II UKN 477/00, OSNP-wkł. 2002/10/8), jednak przez analogię uznawana jest za właściwą również do regulaminu wynagradzania.

Przechodząc do propozycji postanowień wskazanych w pytaniu należy stwierdzić, że są one względem siebie sprzeczne. Jeżeli pracodawca wprowadzi postanowienie o treści: "Pracownikowi przysługuje dodatek stażowy w wysokości X% wynagrodzenia zasadniczego osiągniętego za dany miesiąc.", to będzie to prowadziło do wniosku, że świadczenie przysługuje jedynie za okres efektywnej pracy oraz ewentualnie okresy, za które pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia pomimo jej nieświadczenia. Uzupełnienie tego zapisu o sformułowanie: "Podstawę obliczenia dodatku stanowi wynagrodzenie zasadnicze w wysokości określonej w umowie o pracę." prowadzi z kolei do odwrotnego wniosku, a mianowicie, że podstawą dodatku jest pełne wynagrodzenie zasadnicze. Dalsza treść, że: "Dodatek nie ulega zmniejszeniu za dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy." tylko by to potwierdzała. Przytoczone brzmienie przepisów wewnętrznych prowadziłoby do niejednoznacznych wniosków. Jak już wcześniej wskazaliśmy, interpretacji tych przepisów dokonuje ich autor, niemniej powinien on zadbać o to, aby postanowienia te były jednoznaczne i spójne, a ponadto wykluczały spory w przyszłości, co można osiągnąć tylko respektując zasady techniki prawodawczej. Zachowanie prawa do dodatku stażowego za okresy nieobecności w pracy powinno jednoznacznie wynikać z postanowień wewnątrzzakładowych.

  Przykład  

Na wynagrodzenia w zakładzie składają się: stawka zasadnicza w wysokości miesięcznej oraz dodatek stażowy. Zgodnie z regulaminem wynagradzania: "(…)

  1. Pracownikowi po 5 latach pracy przysługuje dodatek za wieloletnią pracę w wysokości 5% wynagrodzenia zasadniczego.
     
  2. Dodatek wzrasta o 1% za każdy kolejny przepracowany rok, maksymalnie do 20% wynagrodzenia zasadniczego.
     
  3. Dodatek przysługuje za dni, za które pracownik otrzymuje wynagrodzenie oraz za dni nieobecności w pracy z powodu niezdolności do pracy wskutek choroby albo konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub chorym członkiem rodziny, za które otrzymuje wynagrodzenie lub zasiłek z ubezpieczenia społecznego. (…)".

W myśl tego zapisu dodatek nie jest wliczany do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego, zasiłku chorobowego i opiekuńczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego, natomiast wlicza się go do podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego.

Jeden z pracowników wynagradzany stałą stawką miesięczną w wysokości 2.000 zł, legitymuje się 10-letnim stażem pracy. W sierpniu br. przez 10 dni był niezdolny do pracy z powodu choroby, a ponadto 2 dni (16 godz.) był nieobecny w pracy z przyczyn usprawiedliwionych niepłatnych. Pracodawca wypłacił za ten miesiąc:

  • wynagrodzenie zasadnicze: 2.000 zł : 30 = 66,67 zł; 10 dni x 66,67 zł = 666,70 zł; 2.000 zł : 160 godz. = 12,50 zł; 16 godz. x 12,50 zł = 200 zł; 2.000 zł - 666,70 zł - 200 zł = 1.133,30 zł,
     
  • dodatek stażowy: 2.000 zł - 200 zł = 1.800 zł; 1.800 zł x 10% = 180 zł,
     
  • wynagrodzenie chorobowe za 10 dni niezdolności do pracy: [(2.000 zł - 274,20 zł) x 12 m-cy] : 12 m-cy = 1.725,80 zł; 1.725,80 zł x 80% : 30 = 46,02 zł; 46,02 zł x 10 dni = 460,20 zł.


2) Jak ustalić kwotę dodatku stażowego wyłączonego z podstawy wymiaru składek ZUS w sytuacji przedstawionej w przykładzie zamieszczonym w odpowiedzi na pytanie pierwsze?

Dodatek stażowy jest przychodem ze stosunku pracy, który podlega oskładkowaniu i opodatkowaniu. Przy czym może być zwolniony ze składek ZUS, gdy jest wypłacany za okres pobierania świadczeń chorobowych na podstawie przepisów wewnątrzzakładowych. Z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wyłączone są składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeśli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku. Tak stanowi § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), dalej rozporządzenia składkowego.

Powyższe oznacza, że jeśli pracownik, na podstawie regulaminu wynagradzania, otrzymuje dodatek stażowy za okres pobierania wynagrodzenia chorobowego (lub zasiłków, a także świadczenia rehabilitacyjnego), to ta część dodatku nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Przepisy nie wskazują sposobu ustalania kwoty dodatku zwolnionej ze składek ZUS w ww. okolicznościach. W praktyce dodatek za cały miesiąc dzieli się przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnoży przez liczbę dni, za które pobierane jest wynagrodzenie chorobowe (odpowiednio zasiłek, świadczenie rehabilitacyjne). Tak obliczoną kwotę dodatku odejmuje się od dodatku przysługującego za cały miesiąc i otrzymaną w powyższy sposób kwotę wlicza do podstawy wymiaru składek. W przypadku gdy dodatek stażowy wypłacany jest za część miesiąca, to w liczbie dni kalendarzowych, naszym zdaniem, nie należy uwzględniać dni, za które nie przysługuje dodatek.

  Przykład  

Przyjmujemy założenia z poprzedniego przykładu. A zatem dodatek stażowy wypłacony zgodnie z regulaminem wynagradzania za okres pobierania wynagrodzenia chorobowego jest zwolniony z oskładkowania.

Za sierpień br. dodatek wyniósł 180 zł (zmniejszony o 2 dni nieobecności pracownika w pracy z przyczyn usprawiedliwionych niepłatnych). W podstawie wymiaru składek ZUS pracodawca, naszym zdaniem, powinien uwzględnić kwotę 117,93 zł, zgodnie z wyliczeniem: 180 zł : 29 dni x 10 dni = 62,07 zł; 180 zł - 62,07 zł = 117,93 zł.

Zakładamy, że koszty uzyskania przychodów wynoszą 111,25 zł i pracownik złożył pracodawcy PIT-2. Pracodawca rozliczył uzyskane przez pracownika w sierpniu br. wynagrodzenie i dodatek stażowy w następujący sposób:

wyszczególnienie wiersz obciążenia
składkowo- -podatkowe
wynagrodzenie za pracę - 1 - 1.133,30 zł
wynagrodzenie chorobowe - 2 - 460,20 zł
dodatek stażowy - 3 - 180,00 zł
podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (wiersz 1 + 117,93 zł) - 4 - 1.251,23 zł
składki na ubezpieczenia społeczne do pobrania ze środków pracownika (wiersz 4 x 9,76% + wiersz 4 x 1,5% + wiersz 4 x 2,45%) - 5 - 171,55 zł
podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne (wiersz 1 + 2 + 117,93 zł - wiersz 5) - 6 - 1.539,88 zł
składka na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania z wynagrodzenia pracownika (wiersz 6 x 9%) - 7 - 138,59 zł
składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od podatku (wiersz 6 x 7,75%) - 8 - 119,34 zł
podstawa obliczenia zaliczki na podatek dochodowy (wiersz 1 + 2 + 3 - 111,25 zł - wiersz 5), po zaokrągleniu - 9 - 1.491,00 zł
zaliczka na podatek dochodowy przed odliczeniem składki zdrowotnej (wiersz 9 x 18%) - 46,33 zł - 10 - 222,05 zł
zaliczka na podatek dochodowy do pobrania (wiersz 10 - 8), po zaokrągleniu - 11 - 103,00 zł
kwota do wypłaty (wiersz 1 + 2 + 3 - 5 - 7 - 11) - 12 - 1.360,36 zł

Pracodawca z własnych środków opłaci część składek na ubezpieczenia społeczne oraz jeśli pracownik nie osiągnął wieku wynoszącego co najmniej 55 lat - kobieta i co najmniej 60 lat - mężczyzna, opłaci składki na Fundusz Pracy i FGŚP.

Zwracamy uwagę! Zdaniem niektórych autorów przy ustalaniu kwoty dodatku stażowego wyłączonego z podstawy wymiaru składek ZUS należy stosować regulacje rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy... (Dz. U. nr 62, poz. 289 z późn. zm.). W tej sprawie nasza redakcja wystąpiła z pytaniem do ZUS.

www.RozliczenieWynagrodzenia.pl - Składki ZUS:

 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.SkladkaZUS.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

marzec 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
5
6
8
9
10
12
13
14
16
17
18
19
21
22
23
24
26
27
28
29
30
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
Vademecum Kadrowego - kompleksowo opracowane zagadnienia z prawa pracy
Zasady ustalania prawa do zasiłków i innych świadczeń
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.