Obniżona składka zdrowotna w raporcie ZUS RCA

Zawarliśmy z własnym pracownikiem dodatkowo umowę zlecenia. Na koniec marca 2016 r. wypłacimy mu wynagrodzenie należne za marzec br.: z umowy o pracę - w kwocie 650 zł oraz z umowy zlecenia - 180 zł; łącznie - 830 zł. Czy w tym przypadku wystąpi obniżenie składki zdrowotnej do wysokości zaliczki na podatek dochodowy? Jeśli tak, to jak wykazać tę składkę w raporcie ZUS RCA?

Jeżeli pracownik jest wynagradzany w niskiej kwocie i obliczona od jego pensji składka zdrowotna jest wyższa od wyliczonej zaliczki na podatek dochodowy, składkę tę obliczoną za dany miesiąc należy obniżyć do wysokości zaliczki na podatek. Wtedy w raporcie ZUS RCA sporządzonym za pracownika, w polu przeznaczonym na podstawę wymiaru składki zdrowotnej pracodawca powinien wpisać podstawę w kwocie przez niego wyliczonej, natomiast składkę należy wpisać już w kwocie obniżonej do wysokości zaliczki na podatek dochodowy. Zasadę tę stosuje się także do osób, które u swojego pracodawcy - oprócz umowy o pracę - wykonują jednocześnie umowę zlecenia i osiągają z tego tytułu dodatkowy przychód.

Trzeba jednak zaznaczyć, że dla celów ubezpieczeń społecznych umowę zlecenia zawartą z własnym pracownikiem traktuje się jak umowę o pracę. Składki społeczne pracodawca nalicza takiej osobie od sumy wynagrodzeń uzyskanych przez nią z umowy o pracę i ze zlecenia.

Z kolei przepisy podatkowe traktują umowę o pracę i umowę zlecenia jako odrębne źródła przychodów (także gdy są zawarte z jednym podmiotem). Dlatego też zaliczkę na podatek dochodowy pracownika, który ma zawartą z pracodawcą dodatkowo umowę zlecenia, oblicza się odrębnie od przychodu uzyskanego z umowy o pracę i ze zlecenia. Tym samym składkę zdrowotną z umowy:

zlecenia - można sfinansować wyłącznie z zaliczki na podatek dochodowy obliczonej od przychodu z tego tytułu, zaś
o pracę - można sfinansować jedynie z zaliczki obliczonej od przychodu ze stosunku pracy.

Należy ją więc obliczyć odrębnie dla każdego ze źródeł przychodów.

Przykład

Firma X zawarła z własnym pracownikiem zatrudnionym na 1/3 etatu dodatkowo umowę zlecenia. W marcu 2016 r. wypłaci mu wynagrodzenie ze stosunku pracy - w kwocie 650 zł, a z umowy zlecenia - 180 zł; łącznie - 830 zł. Od dokonanych wypłat firma naliczy:

poz.	wyszczególnienie	wysokość obciążeń składkowo- -podatkowych
1	wynagrodzenie z umowy o pracę	650 zł
2	wynagrodzenie z umowy zlecenia	180 zł
rozliczenie składkowe
3	podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (poz. 1 + 2)	830 zł
4	składki społeczne do pobrania ze środków pracownika (poz. 3 × 9,76% + poz. 3 × 1,5% + poz. 3 × 2,45%)	113,80 zł
5	składki na ubezpieczenia społeczne z umowy o pracę (poz. 1 × 9,76% + poz. 1 × 1,5% + poz. 1 × 2,45%)	89,12 zł
6	składki na ubezpieczenia społeczne z umowy zlecenia (poz. 2 × 9,76% + poz. 2 × 1,5% + poz. 2 × 2,45%)	24,68 zł
7	podstawa wymiaru składki zdrowotnej do wykazania w raporcie ZUS RCA (poz. 1 + 2 - 4)	716,20 zł
8	składka zdrowotna z umowy o pracę (poz. 1 - 5) × 9%	50,48 zł
9	składka zdrowotna z umowy zlecenia (poz. 2 - 6) × 9%	13,98 zł
10	składka zdrowotna z umowy zlecenia do odliczenia od podatku (poz. 2 - 6) × 7,75%	12,04 zł
11	składka zdrowotna z umowy o pracę obniżona do wysokości zaliczki na podatek dochodowy (do wykazania w raporcie ZUS RCA)	34,67 zł
rozliczenie podatkowe z umowy o pracę
12	podstawa obliczenia zaliczki na podatek (poz. 1 - 111,25 zł - poz. 5), po zaokrągleniu	450 zł
13	zaliczka na podatek (poz. 12 × 18%) - 46,33 zł	34,67 zł
14	zaliczka do przekazania do US	0 zł
rozliczenie podatkowe z umowy zlecenia
15	koszty uzyskania przychodu (poz. 2 - 6) × 20%	31,06 zł
16	podstawa obliczenia zaliczki na podatek (poz. 2 - 15 - 6), po zaokrągleniu	124 zł
17	zaliczka na podatek przed odliczeniem składki zdrowotnej (poz. 16 × 18%)	22,32 zł
18	zaliczka na podatek do pobrania (poz. 16 - 10), po zaokrągleniu	10 zł
19	kwota do wypłaty (poz. 1 + 2 - 4 - 9 - 11 - 18)	657,55 zł

Firma obniży jedynie składkę zdrowotną z umowy o pracę w kwocie 50,48 zł do kwoty zaliczki przed zmniejszeniem, tj. do kwoty 34,67 zł.

W raporcie ZUS RCA sporządzonym za marzec 2016 r. pracodawca wykaże składkę zdrowotną pracownika w łącznej kwocie 48,65 zł, w tym z: umowy o pracę obniżoną do kwoty zaliczki - w kwocie 34,67 zł, umowy zlecenia - w kwocie 13,98 zł.