Zapewnienie wynagrodzenia za pracę na poziomie minimalnym

Czy wynagrodzenie obcokrajowca, zatrudnionego na podstawie umowy o pracę, może składać się z wielu składników wyrażonych w stawkach godzinowych i kwotach stałych miesięcznych, których suma przewyższy minimalne wynagrodzenie za pracę? Czy też sama stawka godzinowa wynagrodzenia zasadniczego musi zapewniać to minimum?

Wynagrodzenie za pracę cudzoziemca może być wieloskładnikowe (w tym płaca zasadnicza) o charakterze mieszanym (np. godzinowo-miesięcznym), byleby jego wysokość (nie tylko płacy zasadniczej) nie była niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Zapewnienie obcokrajowcowi wynagrodzenia na odpowiednim poziomie jest jednym z warunków uzyskania dokumentu legalizującego jego pracę w Polsce. Musi ono być ustalone w wysokości nie niższej od wynagrodzenia pracowników wykonujących pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku w razie ubiegania się przez:

podmiot zatrudniający (pracodawcę, zleceniodawcę, zamawiającego) o wydanie zezwolenia na pracę lub zezwolenia na pracę sezonową (dalej zezwolenia sezonowego) oraz o wpis oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy (dalej oświadczenia) - art. 88c ust. 1 pkt 1, art. 88o ust. 1 pkt 1 i art. 88z ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2021 r. poz. 1100 z późn. zm.), dalej ustawy o promocji zatrudnienia,
samego cudzoziemca o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę (tzw. zezwolenie jednolite) - art. 114 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2021 r. poz. 2354 ze zm.).

Ponadto wynagrodzenie to musi odpowiadać co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę (tzw. minimum ustawowe). Jest to dodatkowa przesłanka uzależniająca wystawienie zezwolenia na pracę i zezwolenia jednolitego (art. 88c ust. 1 pkt 1a ustawy o promocji zatrudnienia i art. 114 ust. 1 pkt 5 ustawy o cudzoziemcach). Nie została ona przewidziana przy wydawaniu zezwolenia sezonowego i rejestracji oświadczenia, lecz w tych dokumentach wpisuje się najniższe wynagrodzenie obcokrajowca (art. 88r i art. 88z ust. 1 pkt 3 lit. f ustawy o promocji zatrudnienia).

Obowiązek zapewnienia minimalnego wynagrodzenia zapisany jest w art. 13 w zw. z art. 10 § 2 K.p. oraz w art. 6 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207). W 2022 r. oznacza to konieczność zagwarantowania go na poziomie co najmniej 3.010 zł przy pełnym etacie. Gdy obcokrajowiec jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, wówczas minimalne wynagrodzenie ustala się proporcjonalnie do liczby godzin do przepracowania w danym miesiącu, biorąc za podstawę 3.010 zł.

Ważne: Wynagrodzenie zasadnicze (bez względu na sposób jego określenia, np. godzinowo, miesięcznie, prowizyjnie) musi mieć przynajmniej wysokość minimum ustawowego tylko w jednym przypadku, a mianowicie, jeżeli jest jedynym składnikiem przysługującym cudzoziemcowi.

Przepisy z zakresu prawa pracy dostępne są
w serwisie www.przepisy.gofin.pl

Jeśli pracownik jest natomiast wynagradzany wieloskładnikowo, stosuje się wobec należnej mu płacy - tak samo jak przy ustalaniu wynagrodzenia polskich pracowników - art. 6 ust. 4 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Według tego przepisu, sumuje się przysługujące pracownikowi (tu cudzoziemcowi) składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, które zostały zaliczone do wynagrodzeń osobowych przez Główny Urząd Statystyczny. Uwzględnia się zatem m.in. wynagrodzenie zasadnicze, premie i nagrody regulaminowe i uznaniowe czy dodatki. Pomija się zaś świadczenia wymienione w art. 6 ust. 5 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, tj.:

nagrodę jubileuszową,
odprawę pieniężną przysługującą pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy,
wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych,
dodatek za pracę w porze nocnej,
dodatek za staż pracy.

Przykład

Pracodawca zatrudnia cudzoziemca na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. Pracownikowi przysługuje: wynagrodzenie zasadnicze w stawce godzinowej - 12 zł/godz., premia w wysokości do 20% wynagrodzenia zasadniczego, premia wydajnościowa w wysokości 8,40 zł/godz. oraz inne dodatkowe składniki wynikające z regulaminu wynagradzania, np. nagroda frekwencyjna w kwocie 500 zł.

Za luty br., zakładając, że pracownik przepracował cały miesiąc (160 godz.), wynagrodzenie za pracę łącznie wyniosło 4.148 zł, zgodnie z wyliczeniami:

wynagrodzenie zasadnicze: 160 godz. x 12 zł = 1.920 zł,
premia procentowa: 1.920 zł x 20% = 384 zł,
premia wydajnościowa: 160 godz. x 8,40 zł = 1.344 zł,
nagroda frekwencyjna: 500 zł,
łączne wynagrodzenie za pracę: 1.920 zł + 384 zł + 1.344 zł + 500 zł = 4.148 zł.

Ustalone wynagrodzenie przewyższa minimum ustawowe o 1.138 zł (4.148 zł - 3.010 zł). Przyjęte zasady wynagradzania wywołają podobny skutek również w innych miesiącach. Zostały zatem określone prawidłowo względem płacy minimalnej.

Gdyby w danym miesiącu wieloskładnikowe wynagrodzenie cudzoziemca (jak w przykładzie) nie osiągnęło pułapu minimum ustawowego, pracodawca powinien:

wypłacić wyrównanie, jeżeli różnica między wynagrodzeniem cudzoziemca a płacą minimalną jest konsekwencją terminów wypłat niektórych składników wynagrodzenia lub rozkładu czasu pracy (art. 7 ust. 1 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę),
uzupełnić różnicę, gdy powstała ona z innych powodów niż wymienione w poprzednim myślniku (art. 10 § 2 K.p. i art. 6 ust. 1 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę) - taka sytuacja nie może występować w każdym miesiącu, ponieważ wskazywałaby na niewłaściwe ukształtowanie warunków płacowych, co może być potraktowane jako wykroczenie zagrożone grzywną od 1.000 zł do 30.000 zł (art. 282 § 1 pkt 1 K.p.).