A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 17 (1024) z dnia 10.06.2019

Wpływ podwyżki z wyrównaniem na przyznany ryczałt za nadgodziny

Pracownik, któremu wypłacamy ryczałt za nadgodziny, otrzymał podwyżkę z wyrównaniem za dwa miesiące. Czy w tej sytuacji powinniśmy przeliczyć wysokość wspomnianego ryczałtu za cały okres objęty podwyżką?

Tak. Pracodawca powinien ustalić nową kwotę ryczałtu i wypłacić pracownikowi wyrównanie za cały okres objęty podwyżką.

Możliwość zastąpienia ryczałtem wynagrodzenia za nadgodziny oraz dodatków przysługujących z tego tytułu przewiduje art. 151¹ § 4 Kodeksu pracy, przy czym dotyczy to tylko pracowników stale wykonujących pracę poza zakładem pracy. Wysokość ryczałtu powinna odpowiadać przewidywanemu wymiarowi pracy w godzinach nadliczbowych.

Za pracę w godzinach nadliczbowych pracownikom przysługuje:

normalne wynagrodzenie, które to pojęcie wyjaśnia wyrok Sądu Najwyższego z 22 czerwca 2011 r. ( sygn. akt II PK 3/11), stwierdzający, że: "przez "normalne wynagrodzenie", o którym mowa w art. 1511 § 1 zdanie pierwsze K.p., należy rozumieć takie wynagrodzenie, które pracownik otrzymuje stale i systematycznie, a więc obejmuje ono zarówno wynagrodzenie zasadnicze wynikające ze stawki osobistego zaszeregowania, jak i dodatkowe składniki wynagrodzenia o charakterze stałym, jeżeli na podstawie obowiązujących w zakładzie pracy przepisów płacowych pracownik ma prawo do takich dodatkowych składników",
dodatek w wysokości 50% lub 100% wynagrodzenia pracownika wynikającego z osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagrodzenia - 60% wynagrodzenia.

Zarówno wynagrodzenie za nadgodziny, jak i dodatki przysługujące z tego tytułu ustalane są w oparciu o wynagrodzenie pracownika, przy czym w pierwszym przypadku należy wziąć pod uwagę wynagrodzenie zasadnicze wraz ze stałymi dodatkami (np. dodatkiem stażowym lub funkcyjnym), w drugim zaś - tylko pensję zasadniczą.

Podwyżka wynagrodzenia skutkuje więc koniecznością podwyższenia przyznanego pracownikowi ryczałtu za pracę w godzinach nadliczbowych. Jeżeli podwyżka obejmuje okres wsteczny, pracownikowi przysługuje wyrównanie ryczałtu także za ten okres.

Chcąc ustalić kwotę przysługującego wyrównania, pracodawca musi obliczyć różnicę między kwotą ryczałtu obowiązującą po podwyżce a stawką wypłacaną dotychczas i następnie przemnożyć uzyskaną kwotę przez liczbę miesięcy objętych wyrównaniem.

Przykład 1

Pracownik otrzymuje ryczałt za nadgodziny, odpowiadający 10 godzinom nadliczbowym w miesiącu, za które przysługuje normalne wynagrodzenie i dodatek w wysokości 50%. Pensja tej osoby składa się tylko z wynagrodzenia zasadniczego, określonego stawką godzinową, wynoszącą 20 zł. W czerwcu 2019 r. pracownik otrzymał podwyżkę z wyrównaniem od kwietnia tego roku w wysokości 10 zł, a więc obowiązująca go od 1 kwietnia 2019 r. stawka godzinowa wynosi 30 zł. Z uwagi na to, że od wysokości wynagrodzenia uzależniona jest także kwota wspomnianego ryczałtu, pracodawca musi ustalić jego nową wysokość oraz obliczyć kwotę przysługującego wyrównania. Zakładając, że za czerwiec br. ryczałt zostanie wypłacony już w podwyższonej wysokości, kwota wyrównania wyniesie 300 zł i została obliczona w następujący sposób: [(10 nadgodzin × 30 zł stawki godzinowej po podwyżce) + (10 nadgodzin × 15 zł, tj. 50% dodatku liczonego od nowej stawki wynagrodzenia)] - [(10 nadgodzin × 20 zł dotychczasowej stawki wynagrodzenia + 10 nadgodzin × 10 zł dotychczas obowiązującego dodatku)] = (300 zł + 150 zł) - (200 zł + 100 zł) = (450 zł - 300 zł) = 150 zł; 150 zł × 2 miesiące objęte wyrównaniem = 300 zł.

Przykład 2

Pensja pracownika otrzymującego ryczałt za nadgodziny składa się ze stałego miesięcznego wynagrodzenia w wysokości 3.000 zł oraz dodatku stażowego w kwocie odpowiadającej 20% poborów zasadniczych, tj. 600 zł. Osoba ta zatrudniona jest na pełnym etacie w podstawowym systemie czasu pracy (po 8 godzin dziennie od poniedziałku do piątku). Przyznany jej ryczałt obejmuje 10 godzin pracy ponadnormatywnej, za które przysługuje normalne wynagrodzenie oraz dodatek w wysokości 50%. Obliczając kwotę ryczałtu na 2019 r., pracodawca przyjął średnią miesięczną liczbę godzin pracy w tym roku (2.008 godz. : 12 miesięcy = 167 godz. po zaokrągleniu), co dało średnią stawkę za godzinę pracy 21,56 zł - przy uwzględnieniu wynagrodzenia zasadniczego i dodatku stażowego oraz 17,96 zł - przy uwzględnieniu tylko wynagrodzenia zasadniczego. Na ryczałt za nadgodziny złożyło się normalne wynagrodzenie (liczone od zsumowanej pensji zasadniczej i dodatku stażowego) w wysokości 215,60 zł (10 nadgodzin × 21,56 zł) oraz dodatek liczony tylko od wynagrodzenia zasadniczego w kwocie 89,80 zł (10 nadgodzin × 50% z 17,96 zł). Łącznie ryczałt miesięczny wyniósł więc 305,40 zł. W czerwcu 2019 r. pracownikowi przyznano podwyżkę wynagrodzenia zasadniczego w wysokości 100 zł, z wyrównaniem od kwietnia br., co pociągnęło za sobą również wzrost dodatku stażowego o 20 zł.

Po podwyżce kwoty uwzględniane przy liczeniu ryczałtu za nadgodziny wyniosą odpowiednio:

•	stawka za godzinę pracy wyliczona od zsumowanego wynagrodzenia zasadniczego i dodatku stażowego - 22,28 zł (3.720 zł : 167 godz.),
•	stawka za godzinę pracy wyliczona od wynagrodzenia zasadniczego - 18,56 zł (3.100 zł : 167 godz.),
•	kwota normalnego wynagrodzenia za nadgodziny - 222,80 zł (10 nadgodzin × 22,28 zł),
•	kwota przysługującego dodatku za nadgodziny - 92,80 zł (10 nadgodzin × 50% z 18,56 zł),
•	kwota miesięcznego ryczałtu - 315,60 zł (222,80 zł + 92,80 zł).

Zakładając, że ryczałt za czerwiec br. został wypłacony już w nowej wysokości, pracownikowi przysługuje tytułem jego wyrównania kwota [(315,60 zł - 305,40 zł) × 2] = 10,20 zł × 2 = 20,40 zł.