Okoliczności uprawniające do zasiłku na zdrowe dziecko

Zasiłek opiekuńczy najczęściej kojarzy się ze świadczeniem należnym z tytułu opieki nad chorym dzieckiem albo innym chorym członkiem rodziny. Warto jednak pamiętać, iż w pewnych okolicznościach zasiłek ten przysługuje również opiekunom zdrowych dzieci.

Prawo do zasiłku

Zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nie tylko nad chorym dzieckiem lub innym członkiem rodziny, ale i nad zdrowym:

dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat lub
dzieckiem niepełnosprawnym w wieku do ukończenia 18 lat,

w przypadkach określonych odpowiednio w art. 32 ust. 1 pkt 1 lub pkt 2b ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2022 r. poz. 1732), zwanej ustawą zasiłkową - patrz grafika.

Wymagane dokumenty

W takim przypadku, zamiast zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego konieczność sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny, ubezpieczony ubiegający się o zasiłek z tytułu opieki nad zdrowym dzieckiem powinien do wniosku o to świadczenie, sporządzonego najlepiej na opracowanym przez organ rentowy formularzu Z-15A, załączyć dokumenty potwierdzające okoliczności uprawniające do tego świadczenia. Zaliczają się do nich odpowiednio:

oświadczenie ubezpieczonego o chorobie niani lub dziennego opiekuna oraz stwierdzający(-a) ich niezdolność do pracy:

wydruk e-ZLA lub
kopia zaświadczenia lekarskiego wystawionego na formularzu zaświadczenia lekarskiego wydrukowanym z systemu teleinformatycznego albo zaświadczenia lekarskiego wystawionego na zwykłym druku, potwierdzona przez ubezpieczonego za zgodność z oryginałem,

oświadczenie ubezpieczonego, że żłobek, klub dziecięcy, przedszkole lub szkoła, do których uczęszcza dziecko, zostały nieprzewidzianie zamknięte - może być sporządzone na formularzu ZAS-36,
zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym druku, potwierdzające:

poród lub chorobę małżonka lub rodzica dziecka, który stale opiekuje się dzieckiem, uniemożliwiające sprawowanie opieki nad dzieckiem, albo
pobyt małżonka lub rodzica dziecka, który stale opiekuje się dzieckiem, w placówce leczniczej (tj. w szpitalu lub innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne).

Szczegółowo kwestię tę reguluje § 29 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków (Dz. U. z 2017 r. poz. 87).

Natomiast w razie opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem dodatkowo należy przedłożyć stosowne orzeczenie potwierdzające tę niepełnosprawność.

Limity i brak innego opiekuna

Trzeba również pamiętać, iż zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko:

nie przysługuje, jeżeli poza ubezpieczonym są inni członkowie rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, mogący zapewnić opiekę temu dziecku,
przysługuje łącznie, niezależnie od liczby osób uprawnionych do zasiłku opiekuńczego oraz bez względu na liczbę dzieci i innych członków rodziny wymagających opieki, nie dłużej niż przez 60 lub odpowiednio 30 dni w roku kalendarzowym (patrz grafika).

Uprawnienia do zasiłku opiekuńczego na zdrowe dziecko

1)	Za dziecko uznaje się tu dziecko własne ubezpieczonego lub jego małżonka, dziecko przysposobione, a także dziecko przyjęte na wychowanie i utrzymanie.
2)	Chodzi tu o dziecko legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia.
3)	Chodzi tu o umowę uaktywniającą, o której mowa w art. 50 ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2022 r. poz. 1324 ze zm.).
4)	Zgodnie ze stanowiskiem ZUS, zawartym w komentarzu do ustawy zasiłkowej, udostępnionym na stronie www.zus.pl, za nieprzewidziane zamknięcie żłobka, przedszkola, klubu dziecięcego lub szkoły, do których uczęszcza dziecko, uważa się takie zamknięcie tych placówek, o którym ubezpieczony został zawiadomiony w terminie krótszym niż 7 dni przed dniem ich zamknięcia.
5)	W przypadku gdy opieka sprawowana jest wyłącznie nad dziećmi niepełnosprawnymi i innymi chorymi członkami rodziny.