Zasiłek opiekuńczy z tytułu opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem

Pracownik sprawuje opiekę nad zdrowym dzieckiem niepełnosprawnym do lat 18 z uwagi na to, że matka (żona pracownika) przebywa w szpitalu. Zamiast jednak zaświadczenia od lekarza wystawionego na zwykłym druku lekarz wystawił e-ZLA, które wpłynęło na mój profil płatnika składek. Czy w związku z tymi okolicznościami pracownikowi należy się zasiłek opiekuńczy z tytułu opieki nad chorym dzieckiem? (pytanie z dyskusji na www.forum.gofin.pl nr 1390903)

Zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki m.in. nad:

chorym dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji do ukończenia 18 lat,
dzieckiem legitymującym się orzeczeniem - analogicznym jak wskazano wcześniej - do ukończenia 18 lat w przypadku:

porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki,
pobytu małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne.

Stanowi o tym szczegółowo art. 32 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1133 ze zm.), zwanej ustawą zasiłkową.

Ustawodawca, określając zasady dokumentowania m.in. konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny, wskazał, jaki dokument pełni taką rolę (art. 53 ust. 1 ustawy zasiłkowej).

Dokumentowanie natomiast prawa do zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem uzależnione jest od tego, czy opieka sprawowana jest nad dzieckiem zdrowym czy chorym (patrz tabela).

Skoro uczestnik forum dysponuje zaświadczeniem lekarskim potwierdzającym, iż dziecko jest chore i wymaga opieki, którą powinien sprawować jego ojciec, to prawo do zasiłku opiekuńczego może przysługiwać z tytułu opieki nad chorym niepełnosprawnym dzieckiem. Inaczej sytuacja wyglądałaby, gdyby na profilu informacyjnym pojawiło się e-ZLA ze statusem - anulowane. Jest to zaświadczenie, którego nieważność została stwierdzona przez lekarza na podstawie art. 58a ustawy zasiłkowej, w związku z popełnieniem błędu. Wówczas do oceny prawa do zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad zdrowym niepełnosprawnym dzieckiem uczestnik forum potrzebowałby zaświadczenia lekarskiego wystawionego na zwykłym druku zawierającego odpowiednie dane (patrz tabela).

Wymagana dokumentacja do zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym:

zdrowym do ukończenia 18 lat:

chorym do ukończenia 18 lat:

wniosek o zasiłek opiekuńczy, zawierający dane określone w załączniku nr 6 do rozporządzenia MRPiPS w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków... (Dz. U. z 2017 r. poz. 87),

dokument, który potwierdza niepełnosprawność, tj. orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji,

-	złożone w formie papierowej lub w formie dokumentu elektronicznego uwierzytelnionego z wykorzystaniem kwalifikowanego certyfikatu lub profilu zaufanego ePUAP na elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS, zaświadczenie lekarskie wystawione ubezpieczonemu na zwykłym druku, w przypadku:
	•	porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki,
	•	pobytu małżonka lub rodzica dziecka stale opiekującego się dzieckiem w placówce leczniczej,
	zawierające:
	•	imię i nazwisko małżonka lub rodzica stale opiekującego się dzieckiem,
	•	okres i przyczynę konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem,
	•	nazwisko dziecka, nad którym ma być sprawowana opieka, oraz jego imię, o ile dziecku zostało już nadane,
	•	pieczątkę i podpis wystawiającego zaświadczenie.

-	zaświadczenie lekarskie stwierdzające konieczność opieki nad chorym dzieckiem wystawione:
	•	w formie dokumentu elektronicznego (tzw. e-ZLA) lub
	•	w formie wydruku zaświadczenia wystawionego elektronicznie (wydruk e-ZLA) albo
	•	na formularzu wydrukowanym z systemu teleinformatycznego.