Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 19 (493) z dnia 1.10.2019

Dodatek stażowy w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych

Pracownik jest niezdolny do pracy z powodu długotrwałej choroby i najprawdopodobniej będzie wnioskował o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego. Oprócz wynagrodzenia zasadniczego otrzymuje dodatek za wieloletnią pracę. Czy kwotę dodatku powinniśmy uwzględniać przy obliczaniu wysokości świadczeń za czas choroby?

Odpowiedź na pytanie Czytelnika zależy od zasad wypłaty dodatku za wieloletnią pracę, dalej stażowego. Poszczególne składniki wynagrodzenia są wliczane do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych, o ile podlegają oskładkowaniu oraz nie są wypłacane (ulegają zmniejszeniu) za okresy pobierania tych świadczeń, co wynika z art. 41 ust. 1 ustawy zasiłkowej.

Zasady ustalania dodatku stażowego mogą regulować przepisy wewnątrzzakładowe bądź pragmatyki służbowe (np. art. 38 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych - Dz. U. z 2019 r. poz. 1282). Na podstawie określonych w ww. regulacjach zapisów pracodawca powinien ustalić, czy dany składnik jest lub nie jest wypłacany za okresy absencji chorobowej.

W powyższych okolicznościach będzie natomiast uwzględniany w podstawie wymiaru zasiłku macierzyńskiego. Z kolei, gdy przepisy wewnątrzzakładowe nie regulują zasad wypłaty dodatku, to zostanie on wliczony do podstawy wymiaru świadczeń tylko wówczas, gdy jego wypłata nie nastąpi za okres pobierania świadczeń chorobowych. Zgodnie bowiem z pkt. 284 komentarza ZUS do ustawy zasiłkowej (dostępnego na stronie internetowej www.zus.pl), jeżeli mimo braku odpowiednich postanowień w przepisach wewnątrzzakładowych pracodawca udokumentuje, że składnik wynagrodzenia jest pracownikowi wypłacany za okres pobierania zasiłku, składnika tego nie uwzględnia się w podstawie jego wymiaru.

Pracownik otrzymuje wynagrodzenie w stałej miesięcznej wysokości oraz dodatek stażowy w kwocie wynoszącej 7% płacy zasadniczej. W przepisach wewnątrzzakładowych nie zamieszczono zapisów dotyczących wypłaty dodatku za okresy choroby. Pomimo tego pracodawca nie wypłaca dodatku za dni nieobecności w pracy (niezależnie od przyczyny).

Dodatek podlega wliczeniu do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego, a także zasiłków oraz świadczenia rehabilitacyjnego.

Przyjmujemy założenia z poprzedniego przykładu, z tym że zgodnie z przepisami wewnątrzzakładowymi, pracodawca wypłaca dodatek tylko za dni nieobecności w pracy, za które pracownik otrzymuje wynagrodzenie chorobowe oraz zasiłek chorobowy i opiekuńczy.

Dodatek podlega wliczeniu do podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego i świadczenia rehabilitacyjnego.

Jak już wspomnieliśmy na wstępie, zasady wypłaty dodatku stażowego mogą być uregulowane przez pragmatyki służbowe np. w przypadku pracowników samorządowych jest to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 maja 2018 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. poz. 936 ze zm.). Zgodnie z § 7 ust. 2 tego aktu prawnego, dodatek stażowy jest wypłacany w całości za okresy, za które pracownik samorządowy otrzymuje wynagrodzenie chorobowe oraz zasiłki: chorobowy i opiekuńczy. Nie przysługuje natomiast za okresy pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, gdyż powołany przepis nie wymienia okresu pobierania świadczenia rehabilitacyjnego jako okresu, za który pracownik zachowuje prawo do dodatku. Takie stanowisko zajęło także Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w piśmie z 6 września 2018 r. będącym odpowiedzią na pytanie naszego Wydawnictwa.

Stanowisko MRPiPS cytowaliśmy w UiPP nr 19/2018, str. 38-39.

Dodatek stażowy, o którym mowa, spełnia zatem warunek "niewypłacania" dopiero w okresie pobierania świadczenia rehabilitacyjnego. W związku z tym podlega wliczeniu do podstawy jego wymiaru.

Świadczenie rehabilitacyjne jest wypłacane bezpośrednio po wyczerpaniu okresu zasiłkowego i obliczane od podstawy wymiaru ostatnio wypłacanego zasiłku chorobowego (obok którego dodatek przysługiwał w pełnej wysokości). Przyjmując, że pytanie dotyczy pracownika samorządowego, to w podstawie wymiaru wynagrodzenia chorobowego oraz zasiłku chorobowego nie został uwzględniony dodatek stażowy. Należy go jednak doliczyć do podstawy wymiaru świadczenia rehabilitacyjnego. W praktyce polega to na przeliczeniu tej podstawy poprzez dodanie do wynagrodzenia przyjętego do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, przysługującego przed przyznaniem świadczenia, dodatku stażowego w kwotach wypłaconych za te same miesiące, za które wynagrodzenie przyjęto do ustalenia tej podstawy, a następnie zwaloryzowaniu jej odpowiednim wskaźnikiem (o ile w kwartale, od którego przysługuje to świadczenie jest przeprowadzana waloryzacja - patrz str. 64-65 niniejszego numeru UiPP).

Pracownik samorządowy otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze, które do końca 2018 r. wynosiło 3.000 zł, a od 1 stycznia 2019 r. zostało podwyższone do kwoty 3.200 zł. Oprócz tego jest uprawniony do dodatku za wieloletnią pracę (stażowego) w wysokości:

• od 1 stycznia 2018 r. - 19% płacy zasadniczej (570 zł),
   
• od 1 stycznia 2019 r. - 20% płacy zasadniczej (640 zł).

W okresie od 5 marca do 2 września 2019 r. (182 dni) był niezdolny do pracy z powodu choroby. Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego, a następnie zasiłku, stanowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres od marca 2018 r. do lutego 2019 r. w wysokości 2.617,46 zł: [(3.000 zł - 411,30 zł) x 10 m-cy + (3.200 zł - 438,72 zł) x 2 m-ce] : 12 m-cy = 2.617,46 zł.

Pracownik z dniem 2 września 2019 r. wyczerpał okres zasiłkowy i od 3 września 2019 r. zostało mu przyznane świadczenie rehabilitacyjne na 3 miesiące (do 1 grudnia 2019 r.). Podstawa wymiaru tego świadczenia została przeliczona poprzez dodanie do niej kwoty dodatku stażowego. Po przeliczeniu jej wysokość wyniosła 3.119,38 zł, tj.: [(570 zł - 78,15 zł) x 10 m-cy + (640 zł - 87,74 zł) x 2 m-ce] : 12 m-cy = 501,92 zł; 2.617,46 zł + 501,92 zł = 3.119,38 zł. Tak ustalona podstawa została zwaloryzowana wskaźnikiem 108,1% i wyniosła 3.372,05 zł (3.119,38 zł x 108,1%).