Zmiana regulaminu wynagradzania i umowy o pracę

Chcemy zmienić regulamin wynagradzania w ten sposób, że usuniemy z niego zapis o dodatku za warunki szkodliwe oraz obniżymy wysokość premii regulaminowej (określonej jako procent od wynagrodzenia zasadniczego). Planujemy też zrezygnować z premii uznaniowej. Czy takie zmiany, oprócz wprowadzenia aneksu do regulaminu, wymagają zmiany umowy o pracę każdego pracownika?

TAK, przy czym zmiany indywidualnych umów o pracę nie muszą obejmować pozbawienia prawa do premii uznaniowej.

Zdecydowana większość zmian w zakładowych przepisach płacowych (regulaminie wynagradzania, układzie zbiorowym pracy) wymaga modyfikacji nie tylko tych aktów zakładowych, ale również umowy o pracę. Jest to konsekwencją tego, że warunki wynagradzania określone w regulaminie wynagradzania czy układzie zbiorowym są jednocześnie warunkami indywidualnej umowy o pracę, nawet jeżeli nie są w niej zapisane. Dlatego zmiana regulaminu wynagradzania (układu zbiorowego) na ogół wymaga również zmiany umowy o pracę. Może to nastąpić przez:

dokonanie przez pracodawcę wypowiedzenia zmieniającego lub
zawarcie porozumienia o zmianie warunków umowy o pracę.

O zmianach regulaminu wynagradzania pracodawca informuje pracowników w sposób zwyczajowo przyjęty w danym zakładzie pracy, np. poprzez wywieszenie informacji na tablicy ogłoszeń.

Zmiany podane do wiadomości pracowników generalnie wchodzą w życie po upływie 2 tygodni od ich ogłoszenia, jednak niezależnie od tego terminu modyfikacja indywidualnych umów o pracę (w zakresie wprowadzanych zmian) wchodzi w życie dopiero:

po upływie okresu wypowiedzenia - w przypadku dokonania wypowiedzenia zmieniającego,
z datą określoną w porozumieniu stron, a jeżeli nie została wskazana, z datą jego zawarcia - w razie podpisania wspomnianego porozumienia (tzw. aneksu).

Zmiany zakładowych przepisów płacowych wymagają uzyskania zgody zakładowej organizacji związkowej, jeżeli występuje u danego pracodawcy.

Tylko w wyjątkowych sytuacjach zmiana zakładowych przepisów płacowych nie pociąga za sobą konieczności zmiany umowy o pracę - ma to miejsce w razie zawieszenia postanowień aktów zakładowych, z których wynikały określone uprawnienia pracownicze, czy wprowadzenia korzystniejszych warunków zatrudnienia dla ogółu pracowników (art. 9¹ i art. 241¹³ K.p.). Ponadto zmiana umowy o pracę nie jest potrzebna w razie "zabrania" przez pracodawcę prawa do premii uznaniowej. Jeżeli bowiem określony składnik wynagrodzenia ma charakter uznaniowy, wówczas rezygnacja z niego nie wymaga zmiany warunków umowy o pracę. Wystarczy, że pracodawca nie podejmie decyzji o przyznaniu tego składnika. Premia uznaniowa, o której mowa w pytaniu, jest świadczeniem ze stosunku pracy o charakterze nieroszczeniowym (wbrew swojej nazwie jest to w istocie nagroda). Pracownik nie może wymagać od pracodawcy wypłacenia takiej premii, nawet wówczas, gdy w jego ocenie spełnił warunki jej otrzymania. Z tego względu nie ma potrzeby zmiany umowy o pracę w zakresie takiego składnika wynagrodzenia.