Rekompensata z tytułu likwidacji nagród jubileuszowych

Pracodawca, zgodnie z regulaminem wynagradzania wypłaca pracownikom nagrody jubileuszowe za długoletnią pracę. Prawo do pierwszej nagrody pracownik otrzymuje po przepracowaniu ogółem 10 lat, w tym 5 lat u pracodawcy, a do kolejnych po upływie następnych 5 lat (tj. po 15, 20 itd. latach pracy). Od września 2016 r. nastąpi zmiana regulaminu, który nie będzie już przewidywał nagród jubileuszowych. Wobec likwidacji tego świadczenia wszyscy pracownicy otrzymają jednorazowe rekompensaty. Czy będą one zwolnione ze składek ZUS?

Tak. Podstawy wymiaru składek ZUS nie stanowią nagrody jubileuszowe (gratyfikacje), które według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat (§ 2 ust. 1 rozporządzenia składkowego).

Wyłączenie nagrody jubileuszowej z oskładkowania jest uzależnione od warunków jej przyznawania zawartych w zakładowych źródłach prawa pracy (np. w regulaminie wynagradzania, regulaminie nagród jubileuszowych). Jeśli we wskazanych przepisach wewnątrzzakładowych określono, że pracownik jest uprawniony do nagrody nie częściej niż co 5 lat, to taka nagroda jest wyłączona z podstawy wymiaru składek ZUS. Jeżeli zaś chodzi o wypłatę rekompensat z tytułu likwidacji nagród jubileuszowych, to są one zwolnione ze składek ZUS, gdy dotychczasowe przepisy, na podstawie których nagrody te były przyznawane, przewidywały ich wypłatę nie częściej niż co 5 lat.

ZUS Jak wyjaśnił ZUS w interpretacji indywidualnej z 25 kwietnia 2016 r., znak DI/100000/43/409/2016: "(...) Przepis ten (§ 2 ust. 1 rozporządzenia składkowego - przypis redakcji) znajduje również zastosowanie w sytuacji, gdy pracodawca likwidując w zakładowym układzie zbiorowym pracy lub regulaminie wynagradzania swych pracowników instytucję nagród jubileuszowych, przewiduje możliwość wypłaty świadczeń pieniężnych mających charakter rekompensaty za rezygnację z przyznawania nagród jubileuszowych.

Z powyższego wywieść należy, iż decydujące znaczenie w kontekście zwolnienia tego typu świadczeń pieniężnych z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne ustawodawca przypisał periodycznemu (nie częstszemu niż co 5 lat) nabywaniu przez pracownika prawa do ich uzyskania na podstawie wewnętrznych przepisów obowiązujących u pracodawcy. Bez znaczenia prawnego pozostaje natomiast fakt daty wypłacenia tych świadczeń pracownikowi (wypłata tych świadczeń może nastąpić więc w okresie krótszym niż 5 lat od dnia uzyskania przez pracownika poprzedniej nagrody jubileuszowej).

Tym samym, rozstrzygając możliwość wyłączenia rekompensaty spod obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, należy wziąć pod uwagę łącznie dwie przesłanki - wypłata rekompensaty następuje w związku z likwidacją nagród jubileuszowych, a dotychczas obowiązujące zasady przyznawania i wypłaty tych nagród jubileuszowych przewidywały, że nie przysługiwały one częściej niż co 5 lat. (...)".