Wpływ zmiany przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia na zasiłek chorobowy

Wysokość świadczeń chorobowych w dużej mierze uzależniona jest od wysokości przychodu/wynagrodzenia osiąganego przed powstaniem niezdolności do pracy. Świadczenia te mają bowiem na celu rekompensatę utraconego zarobku wskutek niemożności wykonywania pracy. Jednak w jednej z sytuacji ustawodawca uniemożliwił wypłatę świadczeń chorobowych ponad poziom wykraczający poza odpowiedni procent odpowiadający przeciętnemu wynagrodzeniu.

Zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne należne są zazwyczaj osobom podlegającym ubezpieczeniu chorobowemu i z tego tytułu wypłacane są w czasie trwania tego ubezpieczenia. Zdarza się jednak, że świadczenia te należne są za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego.

Po ustaniu tytułu

Osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, zasiłek chorobowy przysługuje, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała nie później niż w ciągu:

14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego,
3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego - w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.

Tak wynika z art. 7 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej ustawą zasiłkową.

Zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po jego ustaniu nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, m.in. jeżeli osoba niezdolna do pracy:

ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy,
kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby,
nie nabyła prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia, w przypadkach określonych w art. 4 ust. 1 ustawy zasiłkowej,
jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku /świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Gdy niezdolność do pracy przypada na okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, ale wystąpi jedna ze wskazanych przesłanek, wymienionych w art. 13 ustawy zasiłkowej, to mimo iż spełnione są warunki określone w art. 7 ustawy zasiłkowej, świadczenie nie przysługuje. Gdy natomiast jest ono należne, to zastosowanie może mieć zasada dotycząca ograniczenia podstawy jego wymiaru.

Podobna sytuacja może mieć miejsce w przypadku świadczenia rehabilitacyjnego. Przy czym, oprócz przesłanek negatywnych wymienionych wcześniej, ustawodawca wskazał dodatkowe okoliczności powodujące, że świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje w czasie trwania ubezpieczenia, jak i po jego ustaniu. W myśl art. 18 ust. 7 ustawy zasiłkowej, nie przysługuje ono osobie uprawnionej m.in. do: emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

Ograniczenie podstawy

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego nie może być wyższa niż kwota wynosząca 100% przeciętnego wynagrodzenia. Kwotę tę ustala się miesięcznie, poczynając od 3. miesiąca kwartału kalendarzowego, na okres 3 miesięcy, na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, ogłaszanego dla celów emerytalnych. Stanowi o tym art. 46 ustawy zasiłkowej, który zgodnie z art. 47 ustawy zasiłkowej ma zastosowanie do świadczenia rehabilitacyjnego.

Kwota ograniczenia podstawy zasiłku chorobowego/świadczenia rehabilitacyjnego należnego po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego ulega zatem zmianie od 1 marca, 1 czerwca, 1 września i 1 grudnia każdego roku.

W związku z tym, że wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ogłaszanego dla celów emerytalnych w każdym kwartale roku kalendarzowego ulega zmianie, tj. zmniejszeniu albo zwiększeniu, świadczenia chorobowe za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego mogą być obniżane albo zwiększane (patrz tabela).

Ograniczenie podstawy wymiaru zasiłku do 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia nie ma zastosowania w przypadku podstawy wymiaru zasiłku:

-	macierzyńskiego przysługującego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego,
-	chorobowego dla pracownika, któremu przysługuje zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia (z tytułu niezdolności do pracy powstałej zarówno po ustaniu zatrudnienia, jak i w czasie zatrudnienia), gdy był on zatrudniony na podstawie więcej niż jednej umowy o pracę, a jedna z umów o pracę zakończyła się.

źródło: komentarz ZUS do ustawy zasiłkowej dostępny na stronie internetowej www.zus.pl

**Kwota ograniczenia podstawy zasiłku chorobowego/świadczenia rehabilitacyjnego należnego po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego**
Okres obowiązywania	Kwota stanowiąca 100% przeciętnego wynagrodzenia	Kwartał, z którego przyjęto kwotę przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia
od 1 czerwca do 31 sierpnia 2018 r.	4.622,84 zł	I kwartał 2018 r.
od 1 września do 30 listopada 2018 r.	4.521,08 zł	II kwartał 2018 r.