A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 11 (1018) z dnia 10.04.2019

Zasiłek chorobowy dla zleceniobiorcy po okresie wyczekiwania

Od połowy marca 2019 r. umowę zlecenia wykonuje osoba, która podlega z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym, w tym chorobowemu. Wcześniej była ona zatrudniona jako pracownica przez 3 miesiące (od grudnia 2018 r. do lutego 2019 r.). W marcu 2019 r. przez kilka dni była niezdolna do pracy z powodu choroby. Czy zleceniobiorcy należy wypłacić zasiłek chorobowy i jak ustalić jego wysokość?

Zasiłek chorobowy przysługuje osobie ubezpieczonej, która stała się niezdolna do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Musi ona przy tym posiadać wymagany okres podlegania temu ubezpieczeniu, tzw. okres wyczekiwania. Tak stanowi art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2017 r. poz. 1368 ze zm.), dalej: ustawy zasiłkowej.

W przypadku zleceniobiorców, którzy są objęci dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym, okres wyczekiwania wynosi 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego (art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej). Wlicza się do niego poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego (art. 4 ust. 2 ustawy zasiłkowej).

Osoba, o której mowa w pytaniu, udokumentowała wcześniejszy okres ubezpieczenia chorobowego, z przerwą trwającą mniej niż 30 dni. Dlatego do okresu wyczekiwania zostanie zaliczony okres ubezpieczenia pracowniczego. Okres choroby trwającej w czasie wyczekiwania na prawo do zasiłku chorobowego jest traktowany jako okres ubezpieczenia chorobowego.

Przykład

Przyjmujemy, że zleceniobiorca podlega ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu wykonywania umowy zlecenia od 11 marca 2019 r., natomiast niezdolność do pracy z powodu choroby powstała 18 marca 2019 r., tj. po upływie 7 dni ubezpieczenia.

Wcześniej zleceniobiorca był zatrudniony na podstawie umowy o pracę od 3 grudnia 2018 r. do 28 lutego 2019 r. (88 dni). Ponieważ przerwa w ubezpieczeniu chorobowy była krótsza niż 30 dni (trwała 10 dni), do okresu wyczekiwania zaliczono wcześniejszy okres ubezpieczenia. Łącznie wynosi on więcej niż 90 dni, zatem ubezpieczony nabył prawo do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia choroby.

ZUS W sytuacji, gdy niezdolność do pracy zleceniobiorcy powstanie przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, a okres tego ubezpieczenia rozpoczął się po przerwie nieprzekraczającej 30 dni od ustania ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego oblicza się przy zastosowaniu odpowiednio przepisu art. 37 ust. 1 ustawy zasiłkowej - tak wynika z art. 49 ust. 2 ustawy zasiłkowej. Przyjmuje się do niej przychód zleceniobiorcy w wysokości, jaką by osiągnął, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy. Jak wyjaśnia ZUS, w pkt 356 komentarza do ustawy zasiłkowej: "(...) przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się przychód ubezpieczonego za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, po uzupełnieniu do pełnej miesięcznej kwoty, od której zostałaby opłacona składka na ubezpieczenie chorobowe, gdyby ubezpieczony podlegał temu ubezpieczeniu przez pełny miesiąc kalendarzowy. (...)"

Podstawę wymiaru zasiłku dla zleceniobiorcy, o którym mowa w pytaniu, należy ustalić przyjmując przychód za marzec 2019 r., tj. miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, po uzupełnieniu go do pełnej miesięcznej kwoty, od której zostałaby opłacona składka na ubezpieczenie chorobowe, gdyby zleceniobiorca podlegał temu ubezpieczeniu przez cały marzec 2019 r. Przychód ten uzupełnia się także za dni niezdolności do pracy przypadającej w tym miesiącu.

Co istotne, kwota uzupełnionego przychodu przyjęta do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie może przekraczać kwoty 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, po pomniejszeniu o kwotę odpowiadającą 13,71%, tj. w 2019 r. nie może być wyższa od kwoty 10.279,30 zł (11.912,50 zł - 1.633,20 zł).

Przykład

Przyjmujemy, że zleceniobiorcy, o którym mowa w pytaniu, w umowie określono wynagrodzenie w stałej miesięcznej wysokości 4.000 zł. Zleceniobiorca chorował od 18 do 22 marca 2019 r. (5 dni), nabywając za ten okres prawo do zasiłku. Do obliczenia jego wysokości przyjęto kwotę przychodu, która zostałaby przez zleceniobiorcę uzyskana, gdyby wykonywał umowę przez cały marzec 2019 r., po pomniejszeniu o 13,71%, czyli 3.451,60 zł (4.000 zł - 548,40 zł).

Za każdy dzień choroby ubezpieczony otrzyma zasiłek w kwocie 92,04 zł (3.451,60 zł × 80% : 30).