Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego dla zleceniobiorcy po wypadku przy wykonywaniu umowy

Zleceniobiorca podlegający od dwóch lat obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu nie przystąpił do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. W czerwcu 2017 r. uległ wypadkowi przy pracy i otrzymał zwolnienie lekarskie o czasowej niezdolności do pracy. Jak obliczyć podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, jeśli kilka miesięcy temu był nieobecny w pracy z powodu choroby, za którą nie otrzymał zasiłku?

Jeśli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy wykonywaniu zlecenia, to zasiłek chorobowy przysługuje od pierwszego dnia tej niezdolności, pomimo że nie podlega on ubezpieczeniu chorobowemu. Zasiłek jest wypłacany z ubezpieczenia wypadkowego w wysokości 100% podstawy wymiaru.

Ważne: Ustalając podstawę wymiaru zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego należy stosować odpowiednio przepisy ustawy zasiłkowej z uwzględnieniem przepisów ustawy wypadkowej (art. 7 ustawy wypadkowej).

W związku z powyższym, do obliczenia podstawy wymiaru świadczeń z tytułu choroby z ubezpieczenia wypadkowego przyjmuje się przeciętny miesięczny przychód będący podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (art. 9 ust. 2 ustawy wypadkowej i art. 48 ust. 1 ustawy zasiłkowej). Przychód ten pomniejsza się o kwotę odpowiadającą 13,71% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie wypadkowe, niezależnie od tego, czy zleceniobiorca przystąpił do ubezpieczenia chorobowego, czy nie. W sytuacji, gdy ubezpieczenie wypadkowe trwa krócej niż 12 miesięcy, do podstawy wymiaru przyjmuje się przychód za pełne kalendarzowe miesiące tego ubezpieczenia.

Ważne: Przy obliczaniu zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe zleceniobiorcy pomniejsza się o 13,71% (por. ust. 37 komentarza ZUS do ustawy wypadkowej, dostępnego na stronie internetowej www.zus.pl).

Do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego należy przyjąć przychód w wysokości faktycznie uzyskanej przez zleceniobiorcę, nawet jeśli w niektórych miesiącach przed wypadkiem wykonywał on pracę przez mniej niż połowę miesiąca. Nie ma też znaczenia, czy pomiędzy okresami niezdolności do pracy z powodu "zwykłej" choroby i spowodowanej wypadkiem przy pracy wystąpiła przerwa oraz jak długo ona trwała (zleceniobiorca nie podlegając ubezpieczeniu chorobowemu nabywa prawo do zasiłku chorobowego wyłącznie z ubezpieczenia wypadkowego). Wyłączeniu z podstawy wymiaru zasiłku podlega bowiem przychód za miesiące, w których zleceniobiorca wykonywał pracę przez mniej niż połowę miesiąca, ale tylko wówczas, gdy przyczyną tego było pobieranie zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego albo odbywanie ćwiczeń wojskowych (art. 50 ust. 1 ustawy zasiłkowej).

Przykład

Osoba fizyczna wykonuje umowę zlecenia od 1 kwietnia 2015 r. Z tego tytułu podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu (nie przystąpiła do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego). Odpłatność za wykonywanie umowy zlecenia określono w stawce miesięcznej wynoszącej 3.000 zł. W czerwcu 2017 r. zleceniobiorca uległ wypadkowi przy pracy i otrzymał zwolnienie lekarskie na okres od 8 do 19 czerwca 2017 r. (12 dni). Za ten okres nabył prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego.

Podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres od czerwca 2016 r. do maja 2017 r. W sierpniu i we wrześniu 2016 r. zleceniobiorca z powodu choroby przepracował mniej niż połowę obowiązującego go w tych miesiącach czasu pracy (nie nabył prawa do zasiłku chorobowego). Przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie wypadkowe wynosił 27.871,67 zł, zgodnie z wyliczeniem:

od czerwca do lipca 2016 r.: 3.000 zł - (3.000 zł x 13,71%) x 2 m-ce = 5.177,40 zł,
za sierpień 2016 r.: 1.200 zł - (1.200 zł x 13,71%) x 1 m-c = 1.035,48 zł,
za wrzesień 2016 r.: 1.100 zł - (1.100 zł x 13,71%) x 1 m-c = 949,19 zł,
od października 2016 r. do maja 2017 r.: 3.000 zł - (3.000 zł x 13,71%) x 8 m-cy = 20.709,60 zł,
razem: 5.177,40 zł + 1.035,48 zł + 949,19 zł + 20.709,60 zł = 27.871,67 zł.

Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi kwota 2.322,64 zł (27.871,67 zł : 12 m-cy). Za 12 dni choroby wyniesie 929,04 zł, tj. 2.322,64 zł x 100% : 30 = 77,42 zł (stawka dzienna); 77,42 zł x 12 dni = 929,04 zł.

Gdyby zdarzenie nie zostało zakwalifikowane jako wypadek przy pracy, to zleceniobiorca nie byłby uprawniony do zasiłku chorobowego.