Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 21 (920) z dnia 20.07.2016

Odprawa ze zwolnień grupowych liczona jako wielokrotność miesięcznego wynagrodzenia

Z dwoma pracownikami rozwiązujemy umowy o pracę ze względu na sytuację finansową firmy. W zakładzie jest zatrudnionych ponad 20 pracowników, dlatego zwalnianym będą przysługiwały odprawy pieniężne wynikające z ustawy o zwolnieniach grupowych. Ile wynoszą takie odprawy i jak je ustalić, jeżeli pracownicy otrzymują zarówno stałe, jak i zmienne składniki wynagrodzenia?

Pracownikom zwalnianym na mocy ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2015 r. poz. 192 ze zm.), dalej: ustawy o zwolnieniach grupowych, przysługuje odprawa pieniężna - zarówno w ramach zwolnień grupowych, jak i indywidualnych. Odpowiada ona wysokości:

• jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata,
   
• dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat,
   
• trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat (art. 8 ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych).

Do wymienionego okresu stażu zakładowego wlicza się pracownikowi okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana pracodawcy nastąpiła na zasadach określonych w art. 23¹ K.p., a także w innych przypadkach, gdy z mocy odrębnych przepisów nowy pracodawca jest następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez pracodawcę poprzednio zatrudniającego tego pracownika.

Odprawę ze zwolnień grupowych oblicza się stosując zasady obowiązujące przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy (art. 8 ust. 3 ustawy o zwolnieniach grupowych). Przy czym jej wysokość jest ograniczona i nie może przekraczać 15-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy. W 2016 r. wysokość minimalnego wynagrodzenia dla pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy wynosi 1.850 zł.

WAŻNE: Maksymalna wysokość odprawy pieniężnej w 2016 r. nie może przekroczyć kwoty 27.750 zł (tj. 1.850 zł × 15).

Zasady ustalania ekwiwalentu pieniężnego za urlop określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. nr 2, poz. 14 ze zm.). Wynika z niego, że do podstawy ekwiwalentu urlopowego (tu odprawy pieniężnej) przyjmuje się wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy, z wyłączeniem wskazanych w § 6 powołanego rozporządzenia.

Przy czym stałe miesięczne składniki bierze się pod uwagę z miesiąca nabycia prawa do odprawy, natomiast tzw. zmienne miesięczne, czyli przysługujące za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc, przyjmuje się w przeciętnej wysokości wypłaconej w okresie 3 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do odprawy. Składniki za okresy dłuższe niż 1 miesiąc uwzględnia się przy ustalaniu odprawy w przeciętnej wysokości z poprzednich 12 miesięcy.

W podany sposób ustala się miesięczne wynagrodzenie pracownika, które stanowi suma stałych i zmiennych składników wynagrodzenia. Przy obliczaniu odprawy pieniężnej z ustawy o zwolnieniach grupowych poprzestaje się na ustaleniu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia pracownika, bowiem stanowi ona wielokrotność miesięcznego wynagrodzenia. Nie ma powodów, aby dokonywać obliczeń z zastosowaniem współczynnika urlopowego. Stosowanie współczynnika ma na celu uzyskanie stawki dziennej i godzinowej ekwiwalentu za urlop, a następnie ustalenie jego wysokości w oparciu o liczbę godzin niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego. Natomiast odprawa pieniężna to równowartość wynagrodzenia za miesiąc lub jego wielokrotność, dlatego dzielenie podstawy przez współczynnik nie ma uzasadnienia. Tak też uznał Sąd Najwyższy w uchwale z 9 maja 2000 r., sygn. akt III ZP 12/00.