Wysokość zasiłku macierzyńskiego należnego przed porodem

Pracownica, która jest obecnie w ciąży, nie korzysta ze zwolnień lekarskich, zamierza jednak wystąpić o urlop macierzyński na trzy tygodnie przed planowanym terminem porodu. Czy w takim przypadku może ona złożyć wniosek od razu o roczny urlop z tytułu macierzyństwa? Jeżeli tak, to w jakiej wysokości będzie jej wówczas przysługiwał zasiłek macierzyński?

Miesięczny zasiłek macierzyński co do zasady wynosi odpowiednio:

100% podstawy wymiaru zasiłku za okres podstawowego urlopu macierzyńskiego (na warunkach urlopu macierzyńskiego) oraz dodatkowego urlopu macierzyńskiego (na warunkach urlopu macierzyńskiego) i
60% podstawy świadczenia za okres urlopu rodzicielskiego.

Jednak istnieje możliwość wypłaty zasiłku macierzyńskiego za okres wszystkich wymienionych wcześniej urlopów w jednakowej wysokości wynoszącej 80% podstawy zasiłku. Taka wysokość świadczenia obowiązuje wówczas, gdy np. pracownica nie później niż 14 dni po porodzie złoży pisemny wniosek o udzielenie jej, bezpośrednio po podstawowym urlopie macierzyńskim, dodatkowego urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze, a bezpośrednio po takim urlopie - urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze.

Kwestię tę regulują odpowiednio art. 31 ust. 1-3 ustawy zasiłkowej oraz art. 179¹ Kodeksu pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).

Termin złożenia stosownego wniosku "nie później niż 14 dni po porodzie" określa tylko górną granicę, której nie można przekroczyć. Nic zatem nie stoi na przeszkodzie, aby pracownica, która w oparciu o art. 180 § 3 Kodeksu pracy będzie ubiegała się o urlop (a tym samym i zasiłek) macierzyński przed przewidywaną datą porodu, wystąpiła od razu o roczny urlop (zasiłek) z tytułu macierzyństwa. W takim przypadku zarówno przed, jak i po porodzie będzie jej przysługiwało świadczenie w wysokości 80% podstawy zasiłku.

Przed przewidywaną datą porodu może przypadać nie więcej niż 6 tygodni urlopu (zasiłku) macierzyńskiego.

Po porodzie pracownicy będzie przysługiwał urlop (zasiłek) macierzyński niewykorzystany przed porodem aż do wyczerpania pełnego należnego okresu tego urlopu.

Równie dobrze pracownica może złożyć taki wniosek dopiero po przyjściu dziecka na świat. Ważne, aby zrobiła to przed upływem 14 dni po porodzie. Może się jednak okazać, że pracodawca (lub odpowiednio ZUS) zdąży już dokonać wypłaty zasiłku macierzyńskiego za okres przed porodem w wysokości 100% podstawy świadczenia (nie było wówczas podstaw do wypłaty świadczenia w wysokości 80%). Wówczas, po przedłożeniu przez pracownicę w ustawowym terminie wniosku o roczny urlop z tytułu macierzyństwa, należy rozliczyć w bieżącej wypłacie świadczenia różnicę między wypłaconym (w wysokości 100%) a należnym (w wysokości 80%) zasiłkiem macierzyńskim.