Zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego po ustaniu zatrudnienia

Urodziłam dziecko tuż przed zakończeniem mojej umowy o pracę zawartej na czas określony. Na razie korzystam z zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego, który obecnie (już po ustaniu zatrudnienia) wypłaca mi ZUS. Czy będę mogła skorzystać także z zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego?

Rodząc dziecko w okresie zatrudnienia, stanowiącego dla Czytelniczki tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, w tym do ubezpieczenia chorobowego, Czytelniczka spełniła podstawowy warunek uzyskania prawa do zasiłku macierzyńskiego, z którego może korzystać przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy nie tylko jako okres urlopu macierzyńskiego, ale i (pod pewnym warunkiem) urlopu rodzicielskiego.

Zgodnie bowiem z art. 29 ust. 1 pkt 1 i art. 29a ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2780), zwanej ustawą zasiłkową, zasiłek macierzyński przysługuje m.in.:

ubezpieczonej, która urodziła dziecko w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego,
przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego i - o ile ubezpieczona wystąpi z takim wnioskiem - urlopu rodzicielskiego.

Przy czym, jak podkreśla organ rentowy w swoim komentarzu do ustawy zasiłkowej, dostępnym na stronie internetowej www.zus.pl, zasiłek macierzyński przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu rodzicielskiego przysługuje także osobom pobierającym zasiłek macierzyński:

w czasie urlopu wychowawczego oraz
za okres po ustaniu ubezpieczenia,

jeżeli będzie przysługiwał bezpośrednio po zasiłku macierzyńskim za okres urlopu macierzyńskiego.

Wniosek w sprawie wypłaty zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego Czytelniczka, jako osoba pobierająca zasiłek macierzyński za okres po ustaniu ubezpieczenia, powinna złożyć nie później niż przed rozpoczęciem korzystania z zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu rodzicielskiego. Zgodnie ze stanowiskiem ZUS wniosek złożony po tym terminie nie stanowi podstawy do wypłaty zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego, chyba że niezłożenie wniosku w terminie wynikało z przyczyn niezależnych od osoby pobierającej zasiłek. Jeżeli ostatni dzień terminu na złożenie wniosku przypada na sobotę lub na dzień ustawowo wolny od pracy, wniosek złożony w pierwszym dniu roboczym po tym terminie uznaje się za złożony w terminie (przykład).

Przykład

Załóżmy, że Czytelniczka, zatrudniona na czas określony do 31 sierpnia 2024 r., urodziła w dniu 15 sierpnia 2024 r. Ma ona obecnie prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego od 15 sierpnia 2024 r. do 1 stycznia 2025 r. (tj. za okres 20 tygodni). Chcąc skorzystać z zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu rodzicielskiego, powinna ubiegać się o jego przyznanie począwszy od 2 stycznia 2025 r., na maksymalnie 32 lub odpowiednio - gdy dziecko posiada tzw. zaświadczenie Za życiem - 56 tygodni. Co więcej, wniosek w tej sprawie powinna złożyć do ZUS (najlepiej na formularzu ZUR) przed rozpoczęciem korzystania z zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu rodzicielskiego, a więc, co do zasady, do dnia 1 stycznia 2025 r. Ponieważ jednak ostateczny termin przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, za złożony w terminie zostanie uznany także wniosek złożony w pierwszym dniu roboczym przypadającym po tym dniu, tj. w dniu 2 stycznia 2025 r.