Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 2 (476) z dnia 10.01.2019

Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego do wysokości świadczenia rodzicielskiego dla obojga rodziców dziecka

Zatrudniamy pracownika na 1/4 etatu, a jego żonę na 1/5 etatu, za wynagrodzeniem ustalonym w stawce minimalnej proporcjonalniej do wymiaru czasu pracy. Pracownica do końca 2018 r. przebywała na urlopie macierzyńskim i pobierała zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru. Zasiłek był podwyższany do wysokości świadczenia rodzicielskiego. Małżonkowie zamierzają wspólnie, w tym samym terminie, korzystać z urlopu rodzicielskiego (po 16 tyg.). Czy obojgu będzie przysługiwało podwyższenie zasiłku macierzyńskiego?

Tak, podwyższenie zasiłku macierzyńskiego do kwoty świadczenia rodzicielskiego przysługuje odrębnie każdemu z małżonków.

Urlop rodzicielski jest uprawnieniem przysługującym obojgu rodzicom. Mogą z niego korzystać naprzemiennie lub jednocześnie, z tym że łączny jego wymiar nie może przekroczyć maksymalnych 32 tygodni w razie urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie (art. 182^1a § 1 i 3 K.p.).

Osobie korzystającej z urlopu rodzicielskiego przysługuje zasiłek macierzyński. Jego wysokość uzależniona jest od terminu złożenia wniosku o udzielenie tego urlopu. Jeśli bowiem pracownica, nie później niż 21 dni po porodzie, złoży pisemny wniosek o udzielenie jej, bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, zasiłek macierzyński za cały okres urlopów związanych z rodzicielstwem przysługuje w wysokości 80% podstawy wymiaru (art. 179¹ § 1 K.p.). Złożenie wniosku o urlop rodzicielski w terminie późniejszym uprawnia do zasiłku macierzyńskiego w wysokości:

• 100% podstawy wymiaru za pierwsze 6 tygodni tego urlopu (wówczas zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego również wynosi 100% podstawy wymiaru) oraz
   
• 60% podstawy wymiaru za pozostały okres.

Pracownica z pytania otrzymywała zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego w wysokości 100% podstawy wymiaru (nie wystąpiła w ciągu 21 dni po porodzie o udzielenie urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze). Co do zasady, w takim przypadku za pierwsze 6 tygodni udzielonego urlopu rodzicielskiego również wypłaca się zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru. Jeśli jednak oboje rodzice dziecka mają prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego od tego samego dnia, okres pobierania zasiłku w wysokości 100% podstawy jego wymiaru należy podzielić proporcjonalnie pomiędzy nich. W związku z tym w okresie urlopu rodzicielskiego zarówno matka, jak i ojciec otrzymają ten zasiłek w wysokości:

• 100 % podstawy wymiaru za pierwsze 3 tygodnie urlopu oraz
   
• 60% tej podstawy za pozostały okres.

Zwracamy uwagę! W sytuacji, gdy oboje rodzice dziecka wystąpią o zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego, ale nie od tego samego dnia, to zasiłek w wysokości 100% podstawy wymiaru przysługuje temu, który rozpoczął pobieranie tego zasiłku jako pierwszy. Wówczas ten rodzic otrzyma zasiłek w wysokości 100% za 6 tygodni i 60% za pozostały okres. Drugi z rodziców będzie otrzymywał zasiłek w wysokości 60% podstawy wymiaru za cały okres korzystania z tego urlopu.

W przypadku, gdy miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych jest niższa niż kwota świadczenia rodzicielskiego, kwotę tego zasiłku pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych podwyższa się do wysokości świadczenia rodzicielskiego (art. 31 ust. 3a ustawy zasiłkowej). Zasadę tę stosuje się także, gdy matka i ojciec dziecka dzielą się urlopem rodzicielskim i w tym samym czasie są uprawnieni do zasiłku macierzyńskiego.

Obliczając zatem kwotę podwyższenia zasiłku macierzyńskiego, ustala się najpierw miesięczną wysokość zasiłku po pomniejszeniu o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Jeżeli do osoby pobierającej zasiłek macierzyński ma zastosowanie zasada zmniejszania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej ten podatek, to wysokość zasiłku oblicza się z zastosowaniem tej kwoty. Podwyższenie zasiłku stanowi różnicę między obliczoną kwotą zasiłku a kwotą świadczenia rodzicielskiego.

W razie wypłaty zasiłku macierzyńskiego za część miesiąca (rozpoczęcie lub zakończenie pobierania zasiłku macierzyńskiego nastąpiło w trakcie miesiąca), kwotę podwyższenia ustala się proporcjonalnie do okresu, za który zasiłek jest wypłacany (art. 31 ust. 3c ustawy zasiłkowej). Kwotę świadczenia rodzicielskiego dzieli się wówczas przez liczbę dni kalendarzowych miesiąca (tj. odpowiednio 28, 29, 30 lub 31 dni), za który przysługuje zasiłek macierzyński, zaokrąglając wynik do 1 grosza, i mnoży przez liczbę dni, za które zasiłek jest wypłacany. Końcowy wynik należy zaokrąglić do 10 groszy w górę. Również ustalając zaliczkę na podatek dochodowy od kwoty zasiłku macierzyńskiego dla celów obliczenia kwoty podwyższenia, kwotę zmniejszającą podatek ustala się proporcjonalnie do liczby dni kalendarzowych miesiąca, którego kwota zmniejszająca podatek dotyczy.

Przyjmujemy założenia z pytania oraz że pracownica i pracownik złożyli pracodawcy PIT-2. Małżonkowie będą korzystali z urlopu rodzicielskiego przez 16 tygodni, tj. od 1 stycznia do 22 kwietnia 2019 r., otrzymując zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru za okres od 1 do 21 stycznia 2019 r. (3 tyg.) i 60% tej podstawy za okres od 22 stycznia do 22 kwietnia 2019 r. Podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego wynosi:

Obliczenie kwoty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego za styczeń 2019 r. dla pracownicy:

Obliczenie kwoty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego za styczeń 2019 r. dla pracownika:

Na takich samych zasadach pracodawca obliczy kwotę podwyższenia zasiłku przysługującego pracownikom za kolejne miesiące 2019 r.

Za kwiecień 2019 r. zasiłek macierzyński będzie przysługiwał tylko za część miesiąca (22 dni), stąd kwota podwyższenia zostanie ustalona w stosunku do pomniejszonej proporcjonalnie kwoty świadczenia rodzicielskiego, tj. 1.000 zł : 30 dni = 33,33 zł; 33,33 zł x 22 dni = 733,26 zł, po zaokrągleniu 733,30 zł.