Obliczanie podwyższenia zasiłku macierzyńskiego

Czy podwyższenie zasiłku macierzyńskiego przysługuje tylko pracownikom, czy również zleceniobiorcom oraz w jaki sposób obliczyć kwotę tego podwyższenia?

Jeśli miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych jest niższa niż kwota świadczenia rodzicielskiego, określonego w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 114 ze zm.), to kwotę zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych należy podwyższyć do wysokości świadczenia rodzicielskiego. Tak stanowi art. 31 ust. 3a ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 159 ze zm.), dalej: ustawy zasiłkowej. Kwota świadczenia rodzicielskiego wynosi 1.000 zł.

Zasadę podwyższenia zasiłku macierzyńskiego stosuje się od 1 stycznia 2016 r. także do osób, które prawo do zasiłku macierzyńskiego nabyły przed tą datą, w przypadku, gdy kwota przysługującego im za okres od 1 stycznia 2016 r. zasiłku pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych jest niższa niż kwota świadczenia rodzicielskiego.

Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego przysługuje osobom ubezpieczonym, uprawnionym do zasiłku (tj. zarówno pracownikom, jak i zleceniobiorcom) za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres:

• urlopu macierzyńskiego albo na warunkach urlopu macierzyńskiego,
   
• dodatkowego urlopu macierzyńskiego (na warunkach urlopu macierzyńskiego), jeśli prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi tych urlopów powstało przed 2 stycznia 2016 r.,
   
• urlopu rodzicielskiego.

Wypłata podwyższenia zasiłku macierzyńskiego następuje bez wniosku ubezpieczonego.

Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego do kwoty świadczenia rodzicielskiego nie przysługuje ubezpieczonemu pobierającemu zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego oraz osobie pobierającej zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Wysokość podwyższenia zasiłku macierzyńskiego ustala się jako różnicę między kwotą świadczenia rodzicielskiego (1.000 zł) a miesięczną kwotą zasiłku macierzyńskiego, pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Jeśli zasiłek macierzyński jest wypłacany za część miesiąca, to jego podwyższenie ustala się w stosunku do pomniejszonej proporcjonalnie kwoty świadczenia rodzicielskiego. Kwotę świadczenia rodzicielskiego za część miesiąca oblicza się poprzez podzielenie kwoty tego świadczenia przez liczbę dni kalendarzowych miesiąca, za który przysługuje zasiłek macierzyński (wynik podlega zaokrągleniu do 1 grosza według ogólnych zasad) oraz pomnożenie przez liczbę dni, za które przysługuje zasiłek macierzyński. Otrzymaną kwotę zaokrągla się do 10 groszy w górę.

Od kwoty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego nie nalicza się zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Do wypłaty podwyższenia zobowiązany jest płatnik zasiłku.

Jeśli zasiłek macierzyński przysługuje z więcej niż jednego tytułu, a łączna kwota zasiłku pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych jest niższa od kwoty świadczenia rodzicielskiego, kwota podwyższenia zasiłku jest obliczana jako różnica między kwotą świadczenia rodzicielskiego a łączną kwotą zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych ze wszystkich tytułów. W tej sytuacji osoba uprawniona do zasiłku wskazuje płatnika składek zobowiązanego do naliczenia i wypłaty podwyższenia zasiłku. Jeżeli jednak jednym z płatników zasiłku macierzyńskiego jest ZUS, to jest on zobowiązany do naliczenia i wypłaty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego.

Dodajmy, że w przypadku, gdy oboje rodzice jednocześnie pobierają zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu rodzicielskiego i miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych przysługująca każdemu z nich jest niższa od kwoty świadczenia rodzicielskiego, to podwyższenie zasiłku macierzyńskiego przysługuje odrębnie każdemu z rodziców.

Zmiana wysokości podwyższenia zasiłku macierzyńskiego

Jeśli w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego ulega zmianie miesięczna kwota tego zasiłku (pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych), to prawo do podwyższenia zasiłku lub kwotę tego podwyższenia ustala się na nowo. Może zatem powstać prawo do podwyższenia (jeśli wcześniej nie przysługiwało) lub nastąpić utrata tego prawa, bądź też zmieni się kwota przysługującego podwyższenia.

Powyższe stosuje się także, gdy:

• ubezpieczonemu przysługiwał zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru, a następnie ma prawo do zasiłku w wysokości 60%,
   
• ubezpieczony pracownik łączy korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, w związku z czym należny zasiłek macierzyński ulega zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu podjętej pracy,
   
• w związku z różną liczbą dni kalendarzowych miesiąca zmienia się kwota zasiłku macierzyńskiego (patrz przykład 2),
   
• w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego nastąpi zmiana podstawy jego wymiaru, np. w związku z podwyższeniem kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę lub rozpoczęciem drugiego roku pracy.

Dokumenty do wypłaty kwoty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego przysługującego z więcej niż jednego tytułu

Ubezpieczony, uprawniony do zasiłku macierzyńskiego, składa oświadczenie, w którym wskazuje, czy zasiłek macierzyński przysługuje z więcej niż jednego tytułu, a jeżeli tak, to który płatnik jest zobowiązany do wypłaty kwoty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego oraz potwierdza, że podwyższenie zasiłku macierzyńskiego nie jest pobierane z innego tytułu.

Płatnikowi zobowiązanemu do wypłaty kwoty podwyższenia należy przedkładać zaświadczenia pozostałych płatników zasiłku za miesiąc, w którym przysługuje podwyższenie zasiłku do kwoty świadczenia rodzicielskiego, zawierające informacje o okresie przysługującego zasiłku oraz o miesięcznej kwocie zasiłku po pomniejszeniu o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz za miesiące, w których nastąpiła zmiana w wysokości przysługującego zasiłku macierzyńskiego i jego okresie.