Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 9 (435) z dnia 1.05.2017

Wyrównanie zasiłku chorobowego w przypadku nieprawidłowego obliczenia jego wysokości

Ustalając wysokość zasiłku chorobowego przysługującego pracownikowi w 2016 r., do podstawy jego wymiaru nie wliczyliśmy nagród pieniężnych wypłacanych za wykonywanie przez niego dodatkowych czynności. Czy obecnie powinniśmy przeliczyć podstawę wymiaru i wyrównać wysokość zasiłku, czy też należy najpierw wystąpić do ZUS o wydanie decyzji w tej sprawie? Nadmieniamy, że w 2017 r. nie jesteśmy płatnikiem zasiłków.

W podstawie wymiaru zasiłku chorobowego uwzględnia się składniki wynagrodzenia, które nie są wypłacane za okresy pobierania zasiłków. Tak wynika z art. 41 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Zatem nagrody wypłacane za wykonywanie przez pracownika dodatkowych czynności podlegają wliczeniu do tej podstawy. Z uwagi na fakt, że pracodawca nie uwzględnił nagród w podstawie wymiaru zasiłku, obecnie powinien przeliczyć jej wysokość i dokonać wyrównania zasiłku. W tym celu nie musi występować do ZUS o wydanie decyzji. Byłoby to konieczne, gdyby miał wątpliwości dotyczące ustalania prawa do zasiłku lub jego wysokości. Takie prawo ma również pracownik, jeśli uważa, że zostały naruszone jego uprawnienia w tym zakresie. Pracodawca nie musi być w bieżącym roku płatnikiem zasiłków. Istotne jest, że był nim w okresie, za który dokonuje wyrównania wysokości tego świadczenia. Kwotę wyrównania wykazuje w raporcie ZUS RSA z odpowiednim kodem (317 - wyrównanie zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego) i rozlicza w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne (w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA w dziale V. w polu 01.).

W zależności od okoliczności zaniżenia kwoty zasiłku chorobowego, roszczenie o jego wypłatę przedawnia się:

• po upływie 6 miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje, jeśli niewypłacenie zasiłku nastąpiło z winy pracownika,
   
• po upływie 3 lat, jeżeli nieprawidłowa wypłata zasiłku została spowodowana błędem pracodawcy (płatnika zasiłku), czyli m.in. w razie zaniżenia jego wysokości z powodu nieprawidłowego ustalenia prawa do tego świadczenia lub podstawy jego wymiaru.

Pracownik otrzymuje wynagrodzenie w stałej stawce miesięcznej wynoszącej 3.200 zł oraz zmienne nagrody pieniężne przyznawane za wykonywanie dodatkowych czynności. W okresie od 22 września do 28 października 2016 r. (37 dni) był niezdolny do pracy z powodu choroby. Z tego tytułu nabył prawo do zasiłku chorobowego (okres 33 dni wynagrodzenia za czas choroby wykorzystał od 4 stycznia do 5 lutego 2016 r.). Podstawę jego wymiaru stanowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres od września 2015 r. do sierpnia 2016 r. (wynagrodzenie za styczeń 2016 r. podlegało wyłączeniu, a za luty 2016 r. - uzupełnieniu). Pracodawca nie uwzględnił w podstawie wymiaru zasiłku nagród wypłaconych w okresie, za który wynagrodzenie zostało przyjęte do jej obliczenia, przyjmując tylko wynagrodzenie za 11 miesięcy, o których mowa wyżej, w łącznej wysokości 30.374,08 zł (kwota pomniejszona o finansowane przez pracownika składki na ubezpieczenia społeczne). Podstawa wymiaru zasiłku wyniosła 2.761,28 zł, tj. (30.374,08 zł : 11 m-cy), a stawka za jeden dzień choroby 73,63 zł, tj. 2.761,28 zł x 80% : 30. Pracownik otrzymał zasiłek chorobowy za 9 dni września 2016 r. w kwocie 662,67 zł, a za 28 dni października 2016 r. - 2.061,64 zł.

W kwietniu 2017 r. pracodawca przeliczył podstawę wymiaru zasiłku, uwzględniając nagrody wypłacone za ww. okres w kwocie 6.040,30 zł (po pomniejszeniu o finansowane przez pracownika składki na ubezpieczenia społeczne).

Przeliczona podstawa wymiaru zasiłku wynosi 3.310,40 zł, tj. (30.374,08 zł + 6.040,30 zł) : 11 m-cy, a stawka dzienna 88,28 zł (3.310,40 zł x 80% : 30).

Pracodawca wypłaci wyrównanie zasiłku chorobowego w łącznej kwocie 542,05 zł, tj.: [(88,28 zł x 9 dni września) - 662,67 zł] + [(88,28 zł x 28 dni października) - 2.061,64 zł] = 542,05 zł.

Pracodawca uprawniony do wypłaty zasiłków jest zobowiązany do prawidłowego ustalania prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i ich wysokości, zgodnie z zasadami określonymi w przepisach ustawy zasiłkowej. W razie zaniżenia ich wysokości w wyniku błędnego ustalenia podstawy wymiaru, jest obowiązany do wypłaty odsetek ustawowych naliczonych od kwoty wyrównania. Odsetki te wypłaca z własnych środków, w wysokości i na zasadach określonych w ustawie o sus.

Kalkulator odsetek ustawowych dostępny jest w serwisie www.kalkulatory.gofin.pl

Przyjmujemy założenia z poprzedniego przykładu oraz że pracodawca wyrównał zasiłek 28 kwietnia 2017 r. Do jego kwoty doliczył odsetki w łącznej wysokości 19,39 zł, zgodnie z wyliczeniem:

Zwracamy uwagę! Omówione wcześniej regulacje dotyczą także wynagrodzenia za czas choroby, którego wysokość ustala się na zasadach określonych w ustawie zasiłkowej (art. 92 § 2 K.p.), przy czym odsetki z tytułu opóźnienia wypłaca się na wniosek pracownika.