Skutki nieterminowego dostarczenia zwolnienia ZUS ZLA

Od 1 stycznia 2016 r. czasową niezdolność do pracy dla celów nabycia uprawnień do świadczeń chorobowych można potwierdzić tzw. e-zwolnieniami, które, z założenia, docierają drogą elektroniczną do ZUS i płatników składek posiadających odpowiedni profil na PUE. W dalszym ciągu jednak w obrocie funkcjonują zaświadczenia lekarskie wystawione w formie papierowej na druku ZUS ZLA. Ubezpieczeni mają 7 dni na ich dostarczenie odpowiednio do płatnika składek lub ZUS. Opóźnienie może skutkować zmniejszeniem wysokości należnego zasiłku.

Z dniem 1 stycznia 2016 r., w związku z wprowadzeniem tzw. e-zwolnień, ustawodawca poprzez zmianę treści art. 62 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej ustawą zasiłkową, zniósł termin na dostarczenie przez ubezpieczonego zwolnienia lekarskiego odpowiednio do ZUS lub płatnika składek, a tym samym i sankcję za jego przekroczenie (patrz tabela).

Lekarze, lekarze dentyści, felczerzy i starsi felczerzy, upoważnieni do wystawiania zaświadczeń lekarskich o:

czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby lub pobytu w szpitalu albo
konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny,

w dalszym ciągu mogą jednak wystawiać zwolnienia lekarskie zgodnie z przepisami ustawy zasiłkowej, w brzmieniu obowiązującym przed tą datą, a więc w formie papierowej na druku ZUS ZLA, przy czym nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2017 r. Wówczas ma do nich zastosowanie przepis art. 62 ustawy zasiłkowej, również w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2016 r. (patrz tabela).

Zwolnienie dostarczone po terminie

Konsekwencją dostarczenia przez ubezpieczonego zaświadczenia lekarskiego ZUS ZLA do płatnika składek lub ZUS po upływie 7 dni od daty jego otrzymania, jest zmniejszenie o 25% wysokości należnego mu zasiłku chorobowego (odpowiednio zasiłku opiekuńczego) za okres od 8. dnia orzeczonej niezdolności do pracy do dnia dostarczenia zaświadczenia lekarskiego. Sankcja ta nie ma jednak zastosowania, jeśli opóźnienie nastąpiło z przyczyn niezależnych od ubezpieczonego.

Przy czym przy ustalaniu, czy zaświadczenie zostało dostarczone w ustawowym terminie, obowiązują pewne zasady. Otóż:

przy obliczaniu 7 dni na dostarczenie zaświadczenia ZUS ZLA nie uwzględnia się dnia, w którym ubezpieczony je otrzymał,
za dzień otrzymania zaświadczenia ZUS ZLA uznaje się datę jego wystawienia, chyba że ubezpieczony udowodni, iż otrzymał je w terminie późniejszym,
gdy zaświadczenie lekarskie zostało wysłane pocztą, jako datę jego dostarczenia przyjmuje się datę stempla pocztowego,
jeżeli ostatni dzień 7-dniowego terminu przypada w dniu ustawowo wolnym od pracy albo w sobotę, za terminowe uznaje się jego dostarczenie w najbliższym dniu roboczym.

Niekiedy bez sankcji

Zmniejszenie wysokości zasiłku (chorobowego lub opiekuńczego) następuje dopiero od 8. dnia orzeczonej niezdolności do pracy. Jeśli zatem zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA zostało wystawione na krótszy okres (np. na 7 dni), mimo przekroczenia 7-dniowego terminu na jego dostarczenie, sankcja nie będzie miała zastosowania.

Ponadto obejmuje ona jedynie zasiłki (chorobowy i opiekuńczy). Jeśli zatem pracownikowi za okres niezdolności do pracy potwierdzonej dostarczonym po terminie zaświadczeniem lekarskim ZUS ZLA przysługuje wynagrodzenie chorobowe, o którym mowa w art. 92 Kodeksu pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.), nie podlega ono zmniejszeniu. Natomiast w przypadku gdy zaświadczenie lekarskie obejmuje okres, za który pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy, obniżenie o 25% wysokości stosuje się wyłącznie do zasiłku chorobowego.

Treść art. 62 ustawy zasiłkowej, mającego odpowiednie zastosowanie do zaświadczeń lekarskich potwierdzających niezdolność do pracy ubezpieczonego lub konieczność sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny

Art. 62 ustawy zasiłkowej w brzmieniu obowiązującym

do 31 grudnia 2015 r.

od 1 stycznia 2016 r.

Art. 62. 1. Zaświadczenie lekarskie ubezpieczony jest obowiązany dostarczyć nie później niż w ciągu 7 dni od daty jego otrzymania płatnikowi zasiłków, z uwzględnieniem ust. 2.

2. Ubezpieczony, o którym mowa w art. 61 ust. 1 pkt 2 lit. a, obowiązany jest dostarczyć zaświadczenie lekarskie w ciągu 7 dni od daty jego otrzymania płatnikowi składek, który przekazuje je niezwłocznie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, podając datę dostarczenia tego zaświadczenia przez ubezpieczonego.

3. Niedopełnienie obowiązku określonego w ust. 1 i 2 powoduje obniżenie o 25% wysokości zasiłku przysługującego za okres od 8. dnia orzeczonej niezdolności do pracy do dnia dostarczenia zaświadczenia lekarskiego, chyba że niedostarczenie zaświadczenia nastąpiło z przyczyn niezależnych od ubezpieczonego.

Art. 62. 1. Ubezpieczony dostarcza wydruk zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6, albo zaświadczenie lekarskie, o którym mowa w art. 55a ust. 7:

1)	do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - jeżeli płatnikiem zasiłku jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych,
2)	płatnikowi składek - jeżeli płatnikiem zasiłku jest płatnik składek nieposiadający profilu informacyjnego płatnika składek.

2. Ubezpieczony, o którym mowa w art. 61 ust. 1 pkt 2 lit. a, który został poinformowany, w formie pisemnej, o obowiązku dostarczania płatnikowi składek wydruku zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6, albo zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 7, dostarcza odpowiednio wydruk zaświadczenia lekarskiego albo zaświadczenie lekarskie płatnikowi składek, który przekazuje je niezwłocznie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, podając datę dostarczenia odpowiednio wydruku zaświadczenia lekarskiego albo zaświadczenia lekarskiego przez ubezpieczonego.

3. (uchylony).

4.-6. (pominięto - dotyczą one podwyższania wysokości zasiłku macierzyńskiego).

ma zastosowanie do zaświadczeń lekarskich wystawionych

na druku ZUS ZLA
(przy czym nie później niż
do dnia 31 grudnia 2017 r.)

w formie dokumentu elektronicznego,
a więc do tzw. e-zwolnień

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2016 r. poz. 372)